|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - achchatelugu maaTala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
muMdu maaTa :
0. 1 ee vibhaagaMlO chinnayasoori vraasina baalavyaakaraNaMlOni 'aachChika parichChEdamu' anE bhaagaaniki daggareina konni sootraalavaMTivi uMTaayi. ('aachChikamu' aMTE achcha telugu SabdaM.)
0. 2 aachChikaparichChEdaanni saMdhi, saMjNjaaparichChEdaala taruvaata aayana vraaSaaDu gaani, manaM muMdu achcha telugu maaTala guriMchi muchchaTiMchukuni, aapeina aa vibhaagaalaku veLLavachchunu)
0. 3 ee maaTalanu vaaDukOvaTaMlO muMdE pErkonna vibhakti pratyayaalu, vividha kaalaalu, mooDu liMgaalu - modaleinavaaTiki anniMTikee praatipadika Sabdaala swaroopaM E vidhaMgaa maarutoo vastuMdO kooDaa gamanistaamu.)
0. 4 gataMlO mana telugu bhaashalO vaaDukuMTunna aksharaalu enni, gurtulu enni, iMkaa avasarameina aksharaalu Evi - modaleina amSaalanu gamaniMchaamu.
0. 5 mottaM meeda telugu maaTalanu 4 bhaagaalugaa parigaNiMchavachchunani cheppukonnaaM kadaa! ivi ayidu ani marikoMdari abhipraayaM.
nannaya saMskRutaMlO telugubhaashaku vyaakaraNaM vraasi uMDakapOvachchunani abhipraayapaDutunna aarudra tana 'samagra aaMdhra saahityaM'lO ee vidhaMgaa uTaMkiMchaaru :
'..... (moolaghaTika)kEtana vraayaDaaniki muMdu telugubhaashaku vyaakaraNaM telugulOgaani, saMskRutaMlOgaani lEdanE cheppaali. UmTE daanini kEtana chooDalEdu... kEtanaku muMdu telugulO rEchana rachiMchina 'kavijanaaSraya'manE ChaMdOgraMthaMlO koMta vyaakaraNa prasakti lEkapOlEdu. daanni yitaDu chooSaaDu. rEchana vaaDina paribhaashanu kooDaa kEtana grahiMchaaDu. mana bhaashanu 'telugu' ani 'la'kaara madhyaMgaanoo, 'tenugu' ani 'na'kaara yuktaMgaanoo atani rOjulalO ( moolaghaTika kEtana tikkanaku samakaalikuDu - 13va SataabdaM - eeyana tana 'daSakumaara charitra'nu tikkanaku aMkitaM ichchaaDu) vyavahariMchEvaaru. ... ee bhaasha koMta saMskRutaMvalla kaliginaa, koMta tanaMtaTa taanE kaligiMdani, ee reMDoo kalasi yEkamei tenugu bhaasha ayiMdani cheppaaDu chooDaMDi :
talli saMskRutaMbe yella bhaashalakunu
daanivalana@M goMta gaanabaDiye
goMta taana kalige naMtayu nEkamei
tenugubaasanaa@Mga vinutikekke.
ee tenugu bhaasha ayidu rakaalani kEtana cheppaaDu. avi :
1)tatsamaM 2) tadbhavaM 3) achchatenugu 4) dESyaM 5) graamyaM.
ee ayidiMTini vErE vistariMchutaanani vivariMchaaDu. modaTi reMDiMTiguriMchi anni vyaakaraNaaloo cheptaayi. achchatenugu EmiTi ani praSnistE ivaaLa talokaroo taloka nirvachanaM istaaru. kEtana moTTamodaTa cheppinadi idi.
tala, nela, vEsavi, guDi, maDi
puli, chali, maDu@Mgooru pEru boorugu magavaa
Dalukayani yellavaariki
deliseDi yaa paluku lachchatenugana baragun`. (-23)
ivaaLa manaM achchatenugu anukonE valaraaju, alarupiMDu veDaviltuDu, tekkalikaaDu modaleina maaTalu dESyaalannaaru.
...
24va padyaMlOnoo, 25va padyaMlOnoo dESi telugulO eTuvaMTi padaaluMTaayO cheppaaDu. vaaTini akaaraadigaa poMduparustunnaanu. chooDaMDi.
alarupiMDu,.. iMti, ukku, ullamu, uvida .., ekkali, .. elanaa@Mga,.. ,..elli, .., eRakuva, kaDali, .., .. kaaRiya, keMjaaya, ..kronnana, .. , kounu, ..gami, .. chigurubODi, ..cheMta, .. cheluva, ..jOTi, .. tabbibbu, tanivi, talirubODi, taamarakaMTi, .. tivuruTa, ..temmeralu, ..teluva, ..tE@MTi, toyyali, naluka, naana, neggamu, nettammi, nemmi, nosalu, pari, paliMDulu,. pochchemu, ..polapamu, pOTu, bagi, baagu, bOTi, makkuva, machchika, mannu, minnu, muTTu, muddiya, ..mETi, mogi, rEyeMDa, laggu,.., vadaru, .., vinnadanamu, visuvuTa, vee@Mka, .., veenulu, vekkasamu, ..vennaDi, vennu, vE@MTa,.., sari..
ilaaga 'tEranaaDina dESyaMpu paluku'layyaayi. iMdulO konni tadbhavaalavaMTivunnaayi. iMdulO konni achchatenugu kriMda chalaamaNee avutunnaayi. ayinaa toli telugu vyaakarta veeTini dESyaalannaaDu. reMDu puMjeelu takkuvagaa nooru dESya padaalanu kEtana ichchaaDu. veeTivallakannaa itaDichchina graamya padaala paTTikavalla aa kaalaMlO janasaamaanyaM elaa maaTlaaDEvaarO, elaaga deerghaalu teesEvaarO telustooMdi. ataDu ichchina 37 graamya padaalanu yathaatatha kramaMlO choosi aMdulO annee graamyamO kaadO chooddaaM.
paMchaakumayya, .. mammoodaliMchi,.. yEdaalu, paMpEru, ..soosEru,..kaMdaamu,.. isti,.. ashuvale, .., aaDa, eeDa, EDa, .. Eyaka, uMDaaDu, baammaDu, gadda, ..'
.. lakshaNaviruddhaMgaa uMDEdEgaaka, bootuleitE vaaTini graamyaM kiMdanE jamakaTTaalani kEtana uddESamanukOvaali...
telugu bhaasha tatsamaM, tadbhavaM, achchatenugu, dESyaM, graamyaM ani ayidu rakaalu aMToo cheppi iMdulO tatsamaM tappiMchi migataa naalugiMTinee achchatenugu aMTaarannaaDu. tadbhavaalni kooDaa achchatenugulOnE kalipaaDu. graamyaanni vivariMchi idi itarulanu tiTTEchOTa vaaDavachchunugaani deeninevaroo vErEchOTa opparu ani cheppaaDu.'
(aarudra 'samagraaMdhra saahityaM' - kaakateeya yugaM - 'moolaghaTika kEtana' SeershikanuMDi)
idE rachayita idE graMthaMlO 'nannayabhaTTu' anE adhyaayaMlO
padasaMpada peMpu - peMpulO nashTamu' anE Seershika kriMda
'tana kaalaMlO unna telugu maaTaloo uttama kaavyarachanaku saripOvani nannayagaaru saMskRuta Sabdaalanu telugulOki teesukuvachchaarani maroka ooha paMDitulalO uMdi. appaTikE kannaDa bhaashalOniki bOleDanni tatsamaalu samasaMskRutaalanE pErutO jorabaDDaayi. telugu SaasanaalalO kooDa avi kanabaDataayi. paMpanagaaru, ponnamayyagaaru, rannaDu modaleinavaaru saMskRuta Sabdaalanu elaaga kannaDiMchaarO alaagE telugu kavulu gooDa tatsamaalanu telugu chESaaru. nannayagaaru ee saMpradaayaannE anusariMchaaru. deenivalla bhaashalO padasaMpada hechchinaa koMta nashTaM kooDa kalugakapOlEdu.
'teluguku konnipaTla saMskRuta saahaayyaM atimaatrameinaTTu kanabaDutOMdi. vaaDukalO konni saMskRuta Sabdamulu telugu Sabdamula sthaanamunu poortigaa aakramiMchinavi. konni vaaTitO pOTee chEstunnavi. konni vaaTitO ummaDikooDutunnavi. telugudESamu chaalaa bhaagamu samudramunu orasi unnadi. aMduchEta samudramunaku telugu pEru EdO vaaDukalO uMDE uMTuMdi. adi ippuDu vaaDukalO kanabaDadu. saMskRuta Sabdameina 'samudramu' anEdE dESamaMdu aMtaTanoo, paMDitulalOnoo, paamarulalOnoo kooDa vaaDukalO unnadi. akkaDakkaDa deeni vikRuti ayina 'saMdramu' anE Sabdamunnu vinabaDutunnadi. 'manushya' Sabdamunaku sariyeina telugu maaTa ippuDu Edee kanabaDadu. konni saMskRuta Sabdamulu vaaTiki sari ayina telugu Sabdamulu unnappaTikee vaaTini pustakaalalO aNagadokki taamE vaaDukalOki vachchinavi. 'bhayamu' 'veRapu'nu tOsivEstoo unnadi. 'jwaramunnu', 'ushNamu'nnu 'vEki'ni geMTivEsinavi. kukka naayini paaradOliMdi. 'dEvuDu' 'vElpu'nu vinabaDaneeyalEdu. 'vyavasaayamu' 'sEdyamu' moolaku neTTinadi. 'maaMsamu' 'erachi', 'naMjuDu', 'polasu' Sabdamulaku tOsiraaju cheppinadi. 'sommu' 'viDimuDi'ni kanabaDaneeyadu. 'praaNamu' 'usuru'nu tokkipeTTinadi. 'raktamu' 'netturu'tO pOTee chEstunnadi.' ani bulusu paapayya Saastrigaaru vaapOyina daaMTlO aksharaalaa nijamuMdi...' ani kooDaa annaaru.
(vErE bhaashallOni maaTalu 'chaapakiMda neeru'vale 'lOkuveina' bhaashalalOni Sabdaalanu E vidhaMgaa 'debbateestaayO' choopiMchaTaaniki koMta graMthavistaraNa jaragaka tappalEdu. daaniki kshaMtavyuDanu.)
achchatenugu padaalatO poorvakaalaMlO konni kaavyaalE vachchaayaMTE - manaku achchatelugu padaala kalimi takkuvEmee kaadani, eenaaDu eMtagaa iMgleeshu modaleina bhaashalapeina mOjunu manaM choopistunnaamO adEvidhaMgaa venukaTi rOjullO saMskRutaMpeina kooDaa baagaanE choopiMchi uMTaamanee kooDaa manaM bhaaviMchaTaM samaMjasamE anipistuMdi.)
0. 7 baalavyaakaraNakarta veeTinanniMTinee dRushTilO peTTukunE 'saMskRutasamEtaraMbayina yee bhaasha yachcha yanaMbaDu' ani uMDaali.
ayitE manaM ippuDu achcha telugu maaTalaMTE 'saMskRutasama, aaMglaadi itarabhaashaasama Sabdaalu kaani poorvapu telugu maaTalu' ani anukoni muMduku saagavalasi uMTuMdi. (migataa bhaashalalOni Sabdaalanu manavigaa chEsukunna saMdarbhaalanu vErE vibhaagaMlO chErchukOvaTaM samaMjasaM.)
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
.gif)
