|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - tatsamaSabdaala vibhaagaM - SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
7. saMskRutaMlO deerghaalanu kaligina praatipadika Sabdaalaku prathamaavibhakti roopaalu :
7. 1 veeTiki toluta unna deerghaalu hraswaalugaa maarutaayi (baala: tatsama : 54va sootraM).
(iTlaa kudiMchabaDina maaTalaku migilina hraswaalaku kaligE (bahuvachana, vibhaktipratyayaala chErikavaMTi) vyaakaraNakaaryaalu kalugutaayani kooDaa soorigaaru tatsama : 54va sootraMlO cheppaaDu.)
udaa : 'ramaa'-- rama // 'vanitaa' -- vanita //
'vidyaa' -- vidya // 'lakshmee' -- lakshmi // 'sEnaanee' -- sEnaani
peina udahariMchina maaTalalu saMskRutamlO streeliMgaSabdaalE.
streeliMgaSabdaalaku prathamaavibhakti EkavachanaMlO lOpaM kalugutuMdani chinnayagaaru tana tatsama : 57va sootraMlO cheppi, marikonni udaaharaNalanu ichchaaDu. avi :
'rama, kshama, vanita, ghanata, vidya, dEvata, meenanEtra' //
7. 2 ayitE , saMskRutaMlO deerghaalanu kaligina, mariyu okE aksharaM kaliginaTTi praatipadika Sabdaalaku maatraM hraswaM ErpaDadu (baala: tatsama : 55va sootraM).
udaa : kshmaa, maa, bhaa, Sree, stree, hree, dhee, bhee
soochana : peina ichchina maaTalalO 'stree' (koMtavaraku 'Sree') vaMTi viDigaa
upayOgiMchE Sabdaalu chaalaa takkuva. migilinavi vErE padaalatO kalipi ('kshmaapati', 'dheeyuta' mo //) vaaDabaDutunnaayi.
----------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------
oka savaraNa :
ee tatsamaSabdaala vibhaagaMlOni 3va sootraMlO konni porapaaTlu dorlinaMduku chiMtistoo, aa bhaagaannaMtaa kriMdi vidhaMgaa maarchukOvalasinadigaa paaThakulaku vijNjapti chEstunnaanu. :
modalu : '3. ikaaraamta …. roopaalu :
chivari vaakyaM : udaa : hari, .. chEraTaM lEdu.'
daaniki maarugaa mottaM bhaagaanni kriMdi vidhaMgaa chadavagalaru :
----------------------- :: -----------:: ----------------------
3. 'i'kaaraaMta Sabdaalaku, 'ee'kaaraaMta Sabdaalaku, telugulO chivarana ugaagamaM kaligina Sabdaalaku prathamaavibhakti roopaalu :
'i'kaaraaMta saMskRutaSabdaalaku prathamaavibhaktilO E vidhameina pratyayamoo chEradu. 'ee'kaaraaMta Sabdaalaku kooDaa vibhaktipratyayaM Edee chEradu. (vaaTi vivaraalaku ee vibhaagaMlOni 7va sootraanni poortigaa chooDaMDi.)
halluku maarugaa utwaM kaani, chivari halluku maarugaa dwitwaMtO utwaM kaani kalisi chErE 'marut`' vaMTi Sabdaalaku kooDaa E pratyayamoo chEradu. (vaaTi vivaraalaku ee vibhaagaMlOni 8va sootraanni poortigaa chooDaMDi.)
ee mooDu vargaalaku cheMdina tatsamaSabdaalaguriMchi chinnayasoori gaaru tatsamaparichChEdamulOni 44va sootraMlO cheppaaDu.
'i glouraayugaMtaMbula prathameika vachanaMbunaku lOpaMbagu' -- ani aa sootraM nirdESistunnadi.
ee sootraMlOnE 'i'kaaraaMtamulaku, 'glou', 'rei' SabdaMbulaku maRi yugaagamaaMtaMbulakuM brathameikavachanalOpaM bagu.' -- ani, 'hari', 'giri', 'Sree', 'dhee' Sabdaalanu maatramE aayana udaaharaNalugaa ichchaaDu.
'glou' (puM) -- chaMdruDu, karpooraM, bhoomi
'rei' (puM) – saMpada
soochana : prastutaM mana vaaDuka bhaashalO kooDaa pei vibhajanalO chErE Sabdaalaku prathamaavibhaktilO E pratyayamoo lEkapOvaTaanni gamaniMchavachchunu.
udaa : 'hari, giri, ravi, kavi, sEnaani' modaleina Sabdaalu. (marikonni udaaharaNalanu 8va sootraM kriMda chooDavachchunu.)
--------------------------- :: --- :: ----------------------
----------------------------------------------------------------
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
Advertisements |
|
 |
 |
Advertisements |
|