|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - tatsamaSabdaala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
8. halaMta praatipadika Sabdaalaku prathamaavibhakti roopaalu :
(halaMtaSabdaalaguriMchi chinnayagaaru baala : tatsama 67va sootraMnuMDi 87va sootraMvaraku vivariMchaaDu.)
veeTilO ekkuvagaa saMskRutaSabdaala prathamaavibhakti roopaalE telugulOniki vachchinappuDu praatipadikalugaa uMTaayi. (dwiteeyaavibhakti roopaalu praatipadikaleina Sabdaalanu ee vibhaagaMlOni 8.2 lO chooDavachchunu.)
8. 1 saMskRutaMlO halaMtaala prathama--EkavachanaaMtaalu praatipadikaleina Sabdaalu :
ivi reMDu vidhaalu.
(soori iTTi Sabdaalanu 'halaMtaMbu prathameika vachanaaMtatulyaM biMdu naamaMbagu' ani tana tatsama 67va sootraMkriMda chErchaaDu.
'ruk`, raaT`, marut`, veerut`, karma, varma' -- anE maaTalanu udaaharaNalugaa ichchi, 'Swa' SabdaMbu tappa nakaaraaMtaMbu lellaM brathameika tulyaMbulE yagunani
yeruMgunadi' -- ani kooDaa aayana annaaDu.
8. 1. 1 praatipadikalO chivarana '‘n`' unnaTTivi :
(veeTini soori 'naataMbulu' annaaDu. 'ugaagamaMbu lEmiMjEsi, naataMbula
kastreeliMgaMbulakuM brathameikavachanalOpaMbu lEdu' – ani kooDaa aayana nirdESiMchaaDu.)
(choo : baala: tatsama :68lO aayana ichchina vivaraNa )
udaa : '‘karman` (napuM)', 'varman (napuM)', 'charman` (napuM)’, 'sudhan`van` (puM)', 'sutraaman` (puM)' mo //
peina cheppinavi puMliMgaSabdaalu, lEdaa napuMsakaSabdaalu -- anagaa
'astreeliMgamulu'. veeTiki prathamaavibhaktilO EkavachanapratyayalOpaM uMDadu. mahadwaachakamuleitE utwa DuNgulu (2.1ni anusariMchi), lEdaa amahat`, napuMsakamuleitE 'mu' pratyayaM (6.1ni anusariMchi), daanitObaaTu 'mmu'/'Mbu' kooDaa ErpaDutaayi. ( choo : 6.3)
udaa : 'sutraaman`'(puM) -- sutraama -- sutraamu@mDu, sutraamuMDu
'karman`'(puM, amahat`) -- karmamu
soochana : a) mana nETi vaaDukalO 'mu' chivarana unna maaTalaku 'mu'ku maarugaa niMDusunnanu vaaDutunnaamu.
aa) konniTiki apavaadaaleina roopaalu ippaTi vaaDukalO lEkapOlEdu.
udaaharaNaku 'karmamu' anaTaaniki maarugaa 'karma', viDigaa 'Sarma' vaMTi
prayOgaalu unnaayi. 'karmaM' kooDaa vaaDutunnaamu. vyaMgyaMgaa 'kharma'nu kooDaa vaaDutunnaamu.
8. 1. 2 praatipadikalO chivarana 'n`' kaakuMDaa vErE hallulu unnaTTivi :
(veeTini 'ugaagamaaMtamulu'gaa soori pErkonnaaDu.)
veeTiki muMdu prathama--Ekavachana lOpaM kaligi, aapeina ee sootraanni anusariMchi veeTi chivari hallunaku ugaagamaM, dwittwaM kalugutaayi.)
(choo : baala : tatsama : 68va sootraM)
udaa : 'ruk`' -- rukku // 'raaT`' -- raaTTu //
'marut`' -- maruttu // ‘veerut`’ -- veeruttu //
soochana :
'maruttu', 'mahattu',
'Sarattu', 'parishattu', 'upanishattu'(samskRutamoolaalu -- 'Sarad`', 'parishad`', 'upanishad`') vaMTivi nETi vaaDukalO unnaayi.
8. 1. 3 praatipadika hallunaku muMdu deerghaM uMDi uMTE, aTTi hallunaku dwitwaM ErpaDavachchunu, lEdaa ErpaDakapOvachchunu. (soori gaaru deeniki 'deerghaMbu mee@mdi hallunaku dwitwaMbu bahuLambugaa nagu' anE baala : tatsama 69va sootraanni cheppaaDu.)
udaa : 'vaak`' -- 'vaakku' (8.1.2) , lEdaa 'vaaku' (bahuLaM)
'swaraaT`' -- 'swaraaTTu', lEdaa 'swaraaTu' (bahuLaM)
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
