|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaki vyaakaraNaM uMTuMdaa?
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
7. telugulO halaMta Sabdaala viniyOgaM :
poorvapaddhati prakaaraM ayitE telugulO chivara pollulunna maaTaluMDakooDadu (padyaala chivari bhaagaalalOnoo, drutaalakoo tappiMchi).
ayitE, mukhyaMgaa aaMglabhaasha prabhaavaM kaaraNaMgaanoo, urdoovaMTi bhaashala saMparkaM kaaraNaMgaanoo chaalaa pollu maaTalanu telugulO vaaDutunnaaM (varaMgal`, heidraabaad`, kEsT`, phool` mo//).
ayitE konni maaTalanu yathaatathaMgaa vaaDutunnaaM, marikonniMTiki kriMda pErkonabaDina maarpulu jarugutunnaayi :
(ee maarpulu uchchaaraNaasoulabhyaannibaTTi, vinikiDilO uMDE soMpunubaTTi kalugutunnaayi.)
7. 1 konni maaTalaku poorvapu hallulE yathaatathaMgaa uMDi pOtunnaayi. vaaTi bahuvachana roopaalu kooDaa aayaa bhaashalalOni roopaalugaanE yathaatathaMgaa uMTunnaayi.
udaa : saas` - saases` , gaaD` - gaaD`s`, kaal` - kaal`s`,
Dan`s` - Dan`ses`, DET` - DET`s`, peeriYaD` - peeriYaD`s`,
kEpiTal` - kEpiTal`s`
7. 2 konni maaTalaku EkavachanaMlO kEvalaM 'u'kaaramE chErutuMdi. iTTi Sabdaala muMdari aksharaalu saadhaaraNaMgaa deerghaalugaanee, saMyuktaaksharaalugaanee ayi uMTaayi. aa hallu kooDaa saMyuktahallu kaavachchunu. veeTi bahuvachanaalaku 'lu' pratyayaM chErutuMdi. konni saMdarbhaalalO aa 'lu' pratyayaM chivari aksharaaniki saMyuktaM kaavachchunu.
udaa : aaLwaar` - aaLwaaru - aaLwaarulu/aaLwaarlu,
gOMD` - gOMDu - gOMDulu - gOMDlu,
beiMD` - beiMDu - beiMDulu - beiMDlu,
kOrs` - kOrsu - kOrsulu, pOsT` - pOsTu - pOsTulu,
kEs` - kEsu - kEsulu,
klark` - klarku - klarkulu mo//
7. 3 konni maaTalaku ukaara dwittwaalu vastaayi. iTlaa ukaara dwittwaalu vachchE maaTalalO polluku muMduMDE aksharaalu saadhaaraNaMgaa hraswaalei uMTaayi. veeTi bahuvachanaalaku 'lu' pratyayaM maatramE chEraTaM paripaaTi.
udaa : hak` - hakku - hakkulu, rag` - raggu - raggulu,
bas` - bassu - bassulu, mes` - messu - messulu
7. 4 chivari pollu 'r`' ayitE EkavachanaMlO adi 'ru'gaa maarutuMdi. bahuvachanaMlO 'ru'ku saMyuktaMgaa 'la' chErutuMdi.
ayyar` - ayyaru - ayyarlu, saambaar` - saambaaru - saambaarlu
kaar` - kaaru - kaarlu, baMjar` - baMjaru - baMjarlu
chivari pollu 'n`' ayi, aMtaku muMdunna aksharaM deerghameitE, lEdaa aa polluku muMdu okaTikaMTE ekkuva aksharaalunnaTleitE,
EkavachanaMlO aa pollu 'nu'gaa maarutuMdi. bahuvachanaMlO daaniki saMyuktaMgaa 'la' chErutuMdi.
udaa : Dajan` - Dajanu - Dajan`lu, goun` - gounu - goun`lu,
phOn` - phOnu - phOn`lu, phyaashan` - phyaashanu - phyaashan`lu
7. 5 chivari pollu 'l`' ayitE adi EkavachanaMlO 'lu'gaa maarutuMdi. bahuvachanaMlO 'lu'ku badulugaa saMyuktaMgaa 'LLu' chErutuMdi.
ayitE, konni saMdarbhaalalO modaTibhaashalOni maaTalE migilipOvachchunu.
udaa : hOTal` - hOTalu - hOTaLLu
mODal` - mODal` - mODal`su, phool` - phool` - phools`
7.6 iMtakumuMdE konni Sabdaalaku vErE Eveinaa swaroopaalu rooDhigaa ErpaDi uMTEganuka, aayaa roopaalanu unnavi unnaTlugaa vaaDukOvaTaM maMchidi.
udaa : kyaaram` - kyaaram`su, rouMD` - rouMD`s`/rouMDlu mo //
| Read 3 Comment(s) posted so far on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
