|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - achchatelugu maaTala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
5. 20. 11 'aDa@mgu' modaleina SabdaalalOni 'Da'ku maarugaa 'Na' unna padaalu kooDaa vaaDukalO unnaayi (prakeerNaka – 13va sootraM).
udaa : aDa@gu -- aNa@gu, kaDa@mgu -- kaNa@mgu
naa@mDemu -- naa@mNemu, miDu@mguru -- miNu@mguru
vaDa@mku -- vaNa@mku mo//
5. 20. 12 'dakku' vaMTi konni SabdaalalO unna 'da'ku maarugaa 'Da' unna roopaalu uMDavachchunu (prakeerNaka – 14va sootraM).
udaa : dakku -- Dakku, daggaru – Daggaru (baMDi 'ra'), digu -- Digu, dooyu -- Dooyu,
deMdamu -- DeMdamu, daa@mgu -- Daa@mgu, daakali -- Daakali, doppa -- Doppa, digu -- Digu, deppu -- Deppu mo//
5. 20. 13 'Eta' modaleina praatipadika Sabdaalaku 'mu' pratyayaM chErinappuDu aa maaTalalOni reMDava aksharaalalO unna hraswaalaku maarugaa deerghaalu unna roopaalu kooDaa ErpaDavachchunu (prakeerNaka – 15va sootraM).
udaa : Etamu –- Etaamu, gOtamu –- gOtamu, laatamu –- laataamu,
gaalamu -- gaalaamu, kaLLamu –- kaLLaamu mo//
5. 20. 14 'nu', 'lu','ru' lu chivara uMDi, aa chivari aksharaM dwitwaMgaani saMyuktaMgaani kaakuMDaa unnaTTi konni maaTalalOni chivari achchu lOpiMchi, kEvalaM hallulunna konni roopaalu kooDaa uMDavachchunu (prakeerNaka – 16va sootraM).
(konni padyaala chivara kEvalaM hallulu uMDaTaanni gamaniMchaamu kadaa! ee sootraM aTTi roopaalaku praamaaNikatanu kaligistunnadani bhaaviMchavachchunu.)
udaa : raamulu –- raamul` , vaaru -– vaar` mo//
iTlaa migilina hallulu taruvaata vachchE SabdaalalOni achchulatO kalisipOvaTaM kooDaa sahajamE.
udaa : vatturu -- vattur`, mraanu -- mraan`, kaaru -- kaar`
vattur`, vaaru -- vatturvaaru
raamul`, niMDiri -- raamulniMDiri mo//
'bahuLamu' ani chinnayasoori prayOgiMchaTaanni gamanistE, konni vErE ErpaaTlu kooDaa akkaDakkaDa jarigiyuMDavachchunani grahiMchagalamu.
5. 20. 15 achchatelugu padaala maaTala madhyalO vachchE 'na', 'la', 'Da', 'ra' la ukaaraaniki lOpaM ErpaDavachchunu (prakeerNaka – 17va sootraM).
('bahuLamu' ani chinnayasoori anaTaMvalana , reMDu vidhaaleina roopaaloo uMDavachchunani, akkaDakkaDa konni vErE roopaalu kooDaa ErpaDi uMDavachchunani grahiMchagalamu.)
udaa : kinuka -- kin`ka , kaanuka -- kan`ka ('na' kriMda 'ka'),
chiluka -- chilka, kaaluva -- kaalva, aDugu -- aDgu,
perugu -- pergu, kaDupu -– kaDpu mo//
5. 20. 16 'laa@mti yachchunaku sahita mokaanokachO nuDi naDuma lOpaMbu gaanaMbaDiyeDi' anE chinnayasoori sootraanni gamanistE (prakeerNaka – 18va sootraM), saMyuktaalugaa ErpaDE marikonni maaTalu kooDaa akkaDakkaDa uMDavachchunani grahiMchagalamu.
udaa : kaliki -- kalki, muliki -- mulki, buDipi -- buDpi, pola@mti -- polti mo//
5. 20. 17 'abburamu' modaleina konni maaTalalO unna ukaaramu lOpiMchina roopaalu kooDaa uMDavachchunu (prakeerNaka – 19va sootraM).
udaa : abburamu -- abramu mo//
abburamu, kappuramu, appuDu, ippuDu, eppuDu, chappuDu, netturu modaleina maaTalanu ee kOvaku cheMdinavaaTinigaa chinnayasoori pErkonnaaDu.
achchu tolagipOyaaka, migilina halluku unna dwitwaM niluvalEdani anukoMTE, pei Sabdaalaku varusagaa kriMdi roopaalu kooDaa uMDavachchunani grahiMchavalasi uMTuMdi.
abramu, kapramu, apDu, ipDu, epDu, chapDu, netru mo//
5. 20. 18 'joodamu' modaleina maaTalalO unna 'da'ku maarugaa 'ja' vachchE roopaalu konni unnaayi (prakeerNaka – 21va sootraM).
udaa : joodamu -- joojamu, javaadi -- javaaji, jaadi -- jaaji,
jaadu -- jaaju, viravaadi -- viravaaji mo//
5. 20. 19 niMdayaMdu, takkuvagaa parigaNiMchE saMdarbhaalalOnu okE maaTanu reMDu saarlu prayOgiMchinappuDu konni maaTala modaTi aksharaalu reMDava chOTa 'gee'gaa maaravachchunu (prakeerNaka – 22va sootraM).
udaa : 'raajyamu geejyamun` satatamE?' (pOtana)
'raavaNuDu –- geevaNuDu' mo//
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
