|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - achchatelugu maaTala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
5. 20. 20.6 'koo@mtu Sabdamu prathameika vachanaMbunaku 'ru'varNaMbagu' ani aachChika parichChEdamulOni 9va sootraMlO chinnayasoorigaaru nirdESiMchaaDu.
ee sootraanni anusaristE anni vibhakti pratyayaaloo 'koo@mtu' anE SabdaM praatipadikagaa ErpaDaali. aMdukanE aayana 'koo@mturu', 'koo@mtulu' prathamaavibhakti roopaalani, prathamaavibhaktilO 'koo@mtuLLu', 'koo@mturulu' praamaaNikaalu kaavani, adE vidhaMgaa migataa vibhaktulalO 'koo@mturi' mo// prayOgaalu graamyaalani pErkonnaaDu.
soochana : vaaDukalO 'kooturini/kooturni', 'kooturi', 'kooturichEta',
'kooturivalana','kooturu(ri)kOsaM','kooturimeeda' (EkavachanaMlO)
'kootuLLu', 'kootuLLanu','kootuLLachEta', 'kootuLLavalana',
'kootuLLa', 'kootuLLameeda' (bahuvachanaMlO) modaleina
roopaalu virivigaa prayOgiMpabaDutunnaayi.
5. 20. 20.7 'cheyuvu' bahuvachana lakaaraMbuna kalaghurEphaMbu vibhaashanagu' ani aachChika parichChEdamuloni 10va sootraMlO unnadi.
deeninibaTTi, 'cheyuvu' Sabdaaniki bahuvachanaroopaalu --'cheyuvuru (baMDi 'ra')' lEdaa 'cheyuvulu' kaavalasi uMTuMdi.
soochana : nEDu ee Sabdaaniki prayOgamE lEdu. okavELa vaaDitEganuka ee roopaalanE vaaDukOvachchunu.
5. 20. 20.8 aachChika parichChEdamuloni 11va sootraMlO chinnayasoorigaaru 'aalwaadula bahuvachana 'la'kaaraMbunaku rEphaMbunu, muMdaRi 'lu'varNaMbunaku biMdupoorvaka 'Da'kaaraMbu nagu' ani nirNayiMchaaDu. ee vargaaniki cheMdina maaTalu :
'aalu', 'cheliyalu', 'chellelu', 'kODalu', 'maRa@mdalu' mo//
ee sootraanni anusariMchi ErpaDavalasina bahuvachana roopaalu :
'aaMDru','cheliyaMDru','chelleMDru','kODaMDru','maRa@mdaMDru' mo//
ee sootraM anni vibhaktulaku vartistuMdani aayana ichchina
'aaMDru' –- 'aaMDranu' anE roopaalanubaTTi telustOMdi.
soochana : vaaDukalO 'aaLLu', 'aaLLanu' vaMTi prayOgaalu kooDaa vinipistunnaayi. ('illaaLLu', 'priyuraaLLu', 'velayaaLLu' mo//.) (vyaMgyaprayOgaalalO 'naayaaLLu' modaleina maaTalunnaayi.)
maroka Sabdameina 'kODalu'yokka vividha roopaalu nETi vaaDukalO
kriMdi vidhaMgaa unnaayi :
'kODaLLu (bahu), ‘kODalini’, ‘kODalichEta’, 'kODalivalana',
‘kODali’, ‘kODalipeina', 'kODalimeeda' mo//
(itara Sabdaalaku kooDaa idE vidhameina roopaalu vaaDukalO unnaayi.)
5. 20. 20.9 'bahuvachanamu paraMbagunapuDu 'Da, -- la -- Ta -- ra'la yutwaMbunaku lOpaMbu bahuLaMbugaanagu' ani aachChika parichChEdamuloni 12va sootraMlO unnadi.
deeninanusariMchi kriMda pErkonna okkokka maaTaku reMDEsi
bahuvachana roopaalu uMTaayani grahiMchavalasi uMTuMdi.
guMDu (Eka) -- guMDlu, guMDulu (bahu)
giMDu (Eka) -- giMDlu, giMDulu (bahu)
kaalu (Eka) -- kaaLLu, kaalulu (bahu)
mosali (Eka) -- mosaLLu, mosalulu (bahu)
tuMTi (Eka) -- tuMTlu, tuMTulu (bahu)
gOru (Eka) -- gOrlu,gOrulu (bahu)
seeviri (Eka) -- seevirlu, seevirulu (bahu)
'bahuLagrahaNaMbuchE 'villulu', 'pillulu', 'pululu' – ityaadulaMdu lOpaMbu lEdu' – ani kooDa aayana pErkonnaaDu. aMtE kaaka, 'tatsamaMbulaM 'kOTi', 'pippali' SabdaMbula keekaaryaMbu choopaTTeDu' ani kooDaa aayana nirvachiMchaaDu.
(deeni prakaaraM vaaTi roopaalu :
'kOTlu', 'kOTulu', 'pippaLLu', 'pippalulu'.
soochana : vaaDukalO peina pErkonabaDina Sabdaalaku kriMdi roopaalu maatramE kanipistunnaayi, vinipistunnaayi.
'guLLu', 'guMDlu', 'kaaLLu', 'mosaLLu', 'tuMTlu', 'gOLLu',
'aavirlu'/ 'aavirulu' (aaviri) mo//
villulu/viLLu, pillulu, pululu mo//
5. 20. 20.10 aachChika parichChEdamuloni 13va sootraM iTlaa unnadi :
'bahuvachanamu paraMbagunapuDasaMyuktaMbulayi yudaMtaMbulayina 'Da, -- la -- Ta -- ra' la kalaghu 'la'kaaraMbu bahuLaMbugaa nagu.'
chinnayasoori ee sootraM vartistuMdani pErkonna padaalu :
traaDu (Eka) -- traaLulu, traaDulu (bahu)
gummaDi (Eka) -- gummaLulu, gummaDulu (bahu)
mogilu (Eka) -- mogiLulu, mogilulu (bahu)
piDikili (Eka) -- piDikiLulu, piDikilulu (bahu)
ooru (Eka) -- ooLulu, oorulu (bahu)
paMdiri (Eka) -- paMdiLulu, paMdirulu (bahu)
soochana : vaaDukalO peina pErkonabaDina Sabdaalaku kriMdi roopaalu maatramE kanipistunnaayi, vinipistunnaayi.
'traaLlu (taaLlu)','gummaLlu','mogiLLu',
'piDikiLLu', 'ooLLu', 'paMdiLLu'.
('oorulu', 'paMdirlu' vaMTi prayOgaalu chaalaa takkuvagaa kanipistunnaayi.)
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
