|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - tatsamaSabdaala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
8. 10. 2 'mu' pratyayaM ErpaDina konni Sabdaalaku aa 'mu' bahuLaMgaa tolagipOvachchunu. (ee 'mu' pratyayaM 6.1ni anusariMchi ErpaDinaTTidi.)
(baala : tatsama : 58va sootraM).
ee lOpaM bahuLaM kanuka, konni Sabdaalaku lOpaM nityaMgaa kalugutuMdi. marikonniMTiki lOpaM kaligina roopaalatO paaTugaa lOpaM kalugani roopaalu kooDaa uMTaayi.
reMDEsi roopaalunna padaalu :
charitra, charitramu(M) // charita, charitamu(M) // alaka, alakamu(M) //
abhilaasha, abhilaashamu(M) // akshata, akshatamu(M) //
taraMga, taraMgamu(M) // ghOsha, ghOshamu(M) // bhrama, bhramamu(M) //
vijRuMbhaNa, vijRuMbhaNamu(M) // vadha, vadhamu(M) // vEga, vEgamu(M) //
sphuraNa, sphuraNamu(M) // haMsa, haMsa mu(M) //
'mu' pratyayaM nityaMgaa lOpiMchE maaTalu :
darbha, panasa mo //
soochana : peina pErkonna maaTalalO 'taraMga', 'vEga' anE maaTalaku 'mu'nu tappanisarigaa chErchi, migilina vaaTiki 'mu' chErchakuMDaa ekkuvagaa vaaDutunnaamu.
8. 10 . 3 'dEva, sura, asura' Sabdaalu :
8. 10. 3. 1 swargavaasulanu telipE 'sura' SabdaM bahuvachanaMlO maatramE vaaDabaDutunnadi.
soori 'swargivaachi dEva, suraSabdaMbu lEkatwa bahutwaMbulaM brayOgiMpaMbaDu' ani tana tatsama : 59va sootraMlO pErkonnaaDu. kaani, 'dEva' Sabdaanni bahuvachanaMtO kooDaa nEDu vaaDutunnaamu. (udaa : 'chillara dEvuLLu').
ayitE, 'sura' Sabdaanni maatraM eppuDoo bahuvachanaMgaanE vaaDutunnaamu.
'swargavaasulu' anaTaMvalana 'braahmaNulaku' vaaDE 'bhoodEva', 'bhoosura' Sabdaalaku ee sootraM vartiMchadu. kanuka, 'bhoodEvuDu/bhoodEvuMDu, bhoodEvulu' // 'bhoosuruDu/bhoosuruMDu, bhoosurulu' anE Ekavachana, bahuvachana roopaalu saadhuvulE.
8. 10. 3. 2 'sura' Sabdaaniki tappanisarigaa, 'asura' Sabdaaniki veikalpikaMgaa 'streetwaM' kalugutuMdi. ayitE, saMskRutasamaasaalalO vaaDinappuDu ee lOpaM kalugadu.
a) 'sura' -- EkavachanaM. deenini viDigaa vaaDitE 'surulu' anE 'utwaM, bahuvachanapratyayameina 'lu' chErina roopaM ErpaDadu. ee sootraM prakaaraM streetwaM kaligi, E pratyayamoo chEraka, tinnagaa 'lu' chEragaa ErpaDina 'suralu' anE maaTE saadhuvu.
aa) 'asura' -- deeniki 'streetwaM' kaligitE E pratyayamoo chEradu. appuDu ErpaDE roopaM 'asura' (EkavachanaMlO). veikalpikaMgaa utwaDuNgulu chEritE 'asuruDu/asuruMDu' avutuMdi. adi kooDaa saadhuvE. (bahuvachana roopaalugaa 'asuralu', 'asurulu' ErpaDutaayi.)
i) saMskRutasamaasaalalO 'sura' Sabdaanni vaaDinappuDu 'surulu' anE
prayOgamE saadhuvu. (udaaharaNaku 'nikhilasurulu' anE roopamE saadhuvu avutuMdi. kaani 'nikhilasuralu' anE roopaM saadhuvu kaabOdu.)
ee) saMskRutasamaasaalalO 'asura' Sabdaanni vaaDinappuDu 'asuruDu/asuruMDu', 'asurulu' anE prayOgaalE saadhuvulu. (udaaharaNaku 'raavaNaasuru@MDu', 'madhukeiTabhaasurulu' anE roopaalu maatramE saadhuvulu. 'raavaNaasura@mDu', 'madhukeiTabhaasuralu' anE roopaalu asaadhuvulu.
u) 'ella' vaMTi telugu maaTalatO samaasaM chEsinappuDu maatraM peina
pErkonna streetulyatwaM vartistuMdi.
udaa : ella suralu, ella ya(a)suralu, ella ya(a)surulu.
soochana : nETi prayOgaalalO 'surulu' anE maaTanu kooDaa vaaDutunnaamu.
'asura' SabdaprayOgaM graMthaalaku maatramE parimitamayiMdi.
migilina niyamaalu iMkaa vartistunnaayi.
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
