|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - achchatelugu maaTala vibhaagaM - SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
5. 6 achchatelugu maaTalalO mahaapraaNaalatOnu, 'Sa', 'sha' anE aksharaalatOnu kooDina maaTalu uMDavu.
idigaaka, 'Ru', 'Ruu', 'Nga', 'Nja' anE aksharaalatO kooDina telugu aksharaalu uMDavu.
mana lipilO achchatelugupadaalaku 'Nga', 'Nja'la vaaDuka uMDadu. 'Ru'tO vaaDabaDEvannee
(Rushi mo//) saMskRutasamaalE.
'kha', 'gha', 'Cha', 'jha', 'Tha', 'Dha',
'tha', 'dha', 'pha', 'bha' lu mahaapraaNaalu. veeTitOnu, 'Sa' 'sha'latOnu kooDina maaTalu manaku vErE bhaashalanuMDi vachchinavigaa bhaaviMchaali.
udaa : 'mukhamu', 'amOghamu', 'Chatrapati', 'jhashamu', 'SuMTha'
'mooDhuraalu', 'rathamu', 'baadha', 'seetaaphalamu', 'lObhi' mo// 'Saastri', 'SEmushi' vaMTi padaalu saMskRutaMnuMDi vachchinavE.
peina pErkonna aksharaala vaaDuka 'shaaMpoo'vaMTi aaMglaSabdaalanuMDi, marikonni itarabhaashalanuMDi kooDaa manaku saMkramiMchiMdi.
'ThiMgaNaa'vaMTi okaTi reMDu maaTalu, 'Dhee', 'DhaaM', 'bhOruna' vaMTi dhwanyanukaraNa Sabdaalu maatraM ee sootraaniki apavaadaalu.
aTlaagE konni bhrashTaroopaalu kooDaa deeniki apavaadaalE.
udaa : 'vidhava' - 'vedhava', 'karma' - 'kharma',
'kachchitaM' - 'khachchitaM/kachChitaM', 'snaanaM' - 'sthaanaM' mo// (iTTi maaTalanu tatsamaalugaa kooDaa parigaNiMchalEmu.)
5. 7 'ha' anE aksharaM unna achchatelugu maaTalu kooDaa daadaapugaa lEvu.
'mukhamu' Sabdaaniki 'mogamu' modaTlO vikRutigaa vaadabaDEdi. ippuDu daaniki badulu 'mohaM' ani kooDaa vaaDutunnaamu. iTuvaMTivi mari okaTi-reMDu uMDavachchunu.
'hakku', 'haddu' vaMTi padaalu kooDaa manaku vErE bhaashalanuMDE vachchaayi.
5. 8 'Na' anE aksharaMtO modalayE maaTalu uMDavu.
5. 9 poorvapu achchatelugu maaTalalO dwittwaaksharaalu uMTaayigaanee saMyuktaaksharaalu lEvu.
udaa : anna, dutta, biDDa, pommu, ekkaDa, muchchaTa mo//
dwittwaaksharaalu achchateluguku sahajameinavi.
5. 9. 1 saMyuktaaksharaalugaa ErpaDina roopaalu aa taruvaata ErpaDinavE.
padyaalalO vaaDabaDE konni prayOgaalu deeniki apavaadaalu.
udaa : ipuDu - ipDu, gelupu - gelpu mo//
marikonni saMyuktaaksharaalugaa kooDaa vaaDabaDutunnaa, vaaTi toli roopaalu viDi aksharaalatO kooDinaTTivE.
udaa : koorimi - koormi, pErimi - pErmi
idigaaka, chaalaa bhaagaM saMyuktaaksharaalugaa manaku tOstunna ennO telugu kriyaaroopaalaku toli roopaalu 'aksharaalu viDigaa unna' roopaalE.
udaa : koluchu - kolchu, pOluchu - pOlchu, nEruchu - nErchu mo//
5. 9. 2 'ra' kriMdi aksharaMgaa unna maaTalu telugulO konni unnaayi. vaaTini saMyuktaaksharaalugaa parigaNiMchanakkaralEdu. (ayinaa, aa saMyuktaaksharaalalO kaalakramENaa oka aksharamE migalaTaanni manamu gamaniMchavachchunu.)
udaa : vraayu, trachchu, traagu, prabbali, praalu mo//
mukhyaMgaa veeTilOni kriyaaSabdaalaku 'raayu', 'taagu' vaMTi 'sulabha' roopaalu ippaTikE vaaDukalO unnaayi.
5.10 achchatelugu maaTalu saadhaaraNaMgaa hraswa achchulatO aMtamavutaayi. ayitE, sambOdhanalalOnu, aaScharyaarthaka-praSnaarthaka prayOgaalalOnu, otti cheppaTaM vaMTi itara saMdarbhaalalOnu - avi deerghaalugaa kooDaa prayOgiMpabaDataayi.
udaa : 'Ori dEvuDaa!' , 'nijamaa!' , 'neeku bhayaMgaa uMdaa?',
'avunu, vaaDu nijaMgaa raakshasuDE' mo//
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
Advertisements |
|
 |
 |
Advertisements |
|