|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaki vyaakaraNaM uMTuMdaa? - SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
nityaM - tappanisarigaa soochiMchina vyaakaraNa kaaryaM jaragaTam (chinnayasoori paribhaasha)
veikalpikaM/vikalpaM/vibhaasha - soochiMchina vyaakaraNa kaaryaM jaragavachchunu, lEdaa jaragakapOvachchunu (chinnayasoori paribhaasha)
bahuLaM - soochiMchina vyaakaraNa kaaryaM jaragavachchunu lEdaa jaragakapOvachchunu, lEdaa maroka vidhaMgaa kooDaa jaragavachchunu (chinnayasoori paribhaasha)
biMduvu - sunna (niMDu sunna kaavachchunu, arasunna kaavachchunu)
purusha - 'nEnu, neevu, vaaDu' mo// tEDaalanu telipEdi
'taanu' - uttama, 'eduTa' madhyama, 'ekkaDO' - prathama ani nirvachanaM
uttama purusha - 1st person
'nEnu' - Eka vachanaM
'mEmu' - bahu vachanaM)
'manaM' anEdaanni uttama purushagaa bhaaviMchaTamE sababu anipistOMdi. (aMdulO 'meeru' kalisi unnaa sarE)
madhyama purusha - 2nd person
neevu/nuvvu - Eka vachanaM
meeru, tamaru - bahu vachanaM)
prathama purusha - 3rd person
ataDu, vaaDu, aayana, Eka vachanaMlO unna pratee maga pEru, naama vaachakaM(magaDu mo//)
- puMliMga Eka vachanaM
aame, aaviDa, adi (ishTaM/ayishTaM unna vyaktiki, chinna pillaki), Eka vachanaMlO unna pratee aaDa pEru, naama vaachakaM(aalu, pilla mo//)
- streeliMga Eka vachanaM
adi - Eka vachanaMlO unna pratee pEDi pEru, naama vaachakaM('bRuhannala', 'SikhaMDi' vaMTivi - ayitE veeTiki aayaa kaalaallO vaaLLakunna liMgaanni baTTE liMgaanni nirNayiMchaaru) - napumsaka Eka vachanaM (jeevaM kanipiMchani 'raayi', cheTTu mo// vaaTiki kooDaa)
avi, vaaLLu, vaaru, bahu vachanaMlO unna pErla samoohaM, 'gaaru' chivara unna maaTalu - bahu vachanaM
(bahu vachanaMlO kriyaku liMgabhEdaM uMDadu)
(ee 'purusha'lanu, 'utpalamaala', 'chaMpakamaala' mo// pErlanu 25 ELLakriMdaTE chaalaamaMdi marachipOvaTaMtO koMdaru kamarshiyal` rachayitalu veeTiki 'raMgulEsi' maLLee 'shOkEsullO' peTTaaru kooDaa. ayitE aakaaSaaniki aakupachcha raMgu vaaDinaTlu oka rachayita 'prathama purusha' aMTE phasT` persan` anee, maroka rachayita bhoopaalaraagaMlO aMtara gaaMdhaaraM vastuMdanee - ilaa 'evarikee teliyani EvO paaTalu' paaDaaru.
(iMtakee cheppavachchiMdEmiTaMTE tikamaka, gajibiji lEkuMDaa uMDaalaMTE E SaastraM aa SaastravEtta daggirE telusukuMTE maMchidi - ani cheppaTaaniki, aMtakaMTE Emee lEdu)
samdhi - remDu maaTalu kalisipOvaTaM/atukku pOvaTaM
(viDivaDani baMdhaM)
samaasaM - reMDu maaTala kalayika (deeninE 'samasiMchuTa' annaaru) - reMDu maaTalayokka swaroopaM
maarakapOvachchunugaanee mottaM arthaM maTukki cheppukOdaginaMtagaa hechchutuMdi/maarutumdi.
attu, ittu, uttu - 'hraswa 'a'kaaraM, 'i'kaaraM, 'u'kaaraM,(chinnayasoori paribhaasha)
paakshikaM - koMtamErakE
praayikaM - akkaDakkaDa
aagamaM - oka pratyayaM mitruDivale vachchi chEraTaM
lOpaM - oka pratyayaM tolagipOvaTaM
aadESaM - oka pratyayaM Satruvuvale vachchi unna marokadaanini tolagiMchaTaM
kRudaMtaM - kriyaapadaMnuMdi ErpaDina naamavaachakaM
(mEyu - mEta, kooyu - koota mo//)
taddhitaaMtaM - oka naamavaachakaMnuMdi ErpaDina maroka naamavaachakaM (joodamu - joodari mo//)
(iMkaa ennO nirvachanaalanu ivvavachchunugaanee prastutaM ikkaDa aapi, aTTi krotta padaalEveinaa uMTE akkaDikakkaDE vaaTiki nirvachanaalu cheppukuMdaamu.)
ika 'telugulO unna aksharaalanu'goorchi muchchaTiMchukOvaTaaniki samayaM vachchinaTlE anipistOMdi.
| Read 3 Comment(s) posted so far on this Article!
| |
|
|
|
 |
Advertisements |
|
 |
 |
Advertisements |
|