|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - achchatelugu maaTala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
5. 11 chuTTarikaalanu telipE naamavaachakaalu :
manaM vaaDutunnavi chaalaavaraku achchatelugu maaTalE. (saMskRutaSabdaalatO pOlchitE
spashTameina saMbaMdhaprakaTana telugu maaTalatOnE iMkaa sulabhaM.
udaa : anna, tammuDu. veeTiki maarugaa 'bhraata' anE maaTanu vaaDitE ganuka annO tammuDO telipETaMduku 'jyEshTha' kaani, 'kanishTha' kaani chErchavalasi uMTuMdi.
5. 11.1 viSEshaNaMtO panilEkuMDaa'okE maaTa'gaa vaaDutunnavi :
amma, naanna (naayana), talli, taMDri, abba, baabu
biDDa, koDuku, kooturu, alluDu, kODalu, manumaDu, manumaraalu,
anna, akka, tammuDu., chellelu,
baava, vadina, maradi, maradalu, atta, maama,
taata, baamma, maamma, jEji, avva,
penimiTi, magaDu (moguDu), peMDlaamu(peLLaaM), aalu mo//
konni Sabdaalaku '(a)mma', '(a)yya'lu chErina roopaaMtaraalu kooDaa unnaayi.
annayya, akkayya, taatayya, baabayya, pinnamma, vadinamma, ammamma,
naayanamma, naanamma, jEjamma mo//
5. 11. 2 viSEshaNaalatO kooDina maaTalu :
'chinna/china', 'pinna/pina', 'pedda/peda', 'doDDa' , 'mEna', 'tODi', 'aaDu(Da)'
modaleina viSEshaNaalanu chErchaTaMvalana saMbaMdhaM iMkaa
spashTaMgaa nirvachiMchabaDutuMdi.
peddatammuDu, chinnakka, peddannayya, pedda vadina, chinachellelu,
chinnaanna, chinnamma, pinnamma (pinni), pedanaanna (pedanaayana),
peddamma, doDDamma, mEnatta, mEnamaama, tODalluDu, tODikODalu,
aaDapaDuchu, aaDa(Du)biDDa mo//
'muni/mut`', 'ani' vaMTi viSEshaNaalu
pei taraalaku, kriMdi taraalaku kooDaa vartistaayi.
muttaata, muttavva, munimanumaDu, munimanumaraalu, animanumaDu mo//
'savati', 'maaruTi' modaleina viSEshaNaalu kooDaa chuTTarikaalanu iMkaa
spashTaM chEstaayi.
'vElu viDichina' , 'varasa/varusa' vaMTi marikonni viSEshaNaalu chuTTarikaM
marikoMta doorameinadani teluputaayi.
udaa : 'vElu viDichina mEnalluDu', 'tammuDi varasa', 'varasaku tammuDu' mo//
5. 11. 3 marikonni :
'viyyamu' anE maaTanuMDi vachchina 'viyyaMkuDu', 'viyyapuraalu'
'viyyaalavaaru' mo//
gouravavaachakameina 'gaaru'nu chErchi konni maaTalanu vaaDaTaM kaddu.
udaa : maamagaaru, attagaaru, pinamaamagaaru, pinnattagaaru mo//
5. 11. 4 saMskRutasamaalu, itaraalu :
chaalaavaraku peina cheppabaDina maaTalaku saMskRutaSabdaalu kooDaa
koMtavaraku vaaDukalO unnaayigaani, aayaa maaTala swaroopaannibaTTi
vaaTini gurtiMchaTaM aMta kashTaM kaadu.
maata, pita, bhraata, jyEshThabhraata, sutuDu, putruDu, putri, putrika, naptri,
kumaaruDu, kumaari, duhita, douhitruDu, pati, jaaya, bharta, bhaarya,
SwaSuruDu, jaamaata, maataamahi, pitaamahuDu, prapitaamahuDu, poutruDu mo //
konni aaMgla Sabdaalu kooDaa ee madhya ekkuvagaa vaaDukalOki vastunnaayi.
udaa : 'kajinu', 'kajin` sisTar`', 'kajin` bradar`', 'nees`' , 'nevyoo' ,
'aaMTee', 'aMkul`' mo//
(veeTilO konni aaMglabhaashalOnE artharahitameinavi, viDDoorameinavi kooDaa unnaayi.)
ayitE, vaaTiki saMbaMdhaprakaTanalO ekkuvagaa spashTata lEdu.
'aaMTee', 'aMkul`', 'bradar`' vaMTi maaTalu saMbaMdhaMlEnivaaripei
kooDaa (okkokkasaari vayasutO nimittaMlEkuMDaa kooDaa)
prayOgiMpabaDutunnaayi.
5. 12 sarvanaamaalu :
5. 12. 1 manaM vaaDutunna sarvanaamaalu kooDaa chaalaavaraku achchatelugu maaTalE.
udaa :
uttama purusha -- Enu, nEnu, Emu, mEmu, manamu, ('tanu, taanu'lanu kooDaa koMdaru uttamapurushaku vaaDutoo uMTaaru)
madhyamapurusha -- eevu, neevu (nuvvu), eeru, eeralu, meeru, tamaru
prathamapurusha -- veeDu, itaDu, itanu, vaaDu, ataDu, atanu, tanu, taanu, aayana
-- eeme, eeviDa, aame, aaviDa, idi (streelaku kooDaa), adi (streelaku kooDaa), evvate, evatti, evate
-- idi, adi, Edi,
-- veeru, veeLLu, vaaru, vaaLLu, evaru, evvaru, evaLLu, iMdaru, aMdaru, koMdaru, eMdaru, iMtamaMdi, aMtamaMdi, eMtamaMdi, koMtamaMdi,
-- ivi, avi, Evi
peina pErkonabaDinavigaaka --
anni, inni, konni, enni, pekku, palu, aa, ee, E, nee, naa, mana, taa, saMkhyaavaachakaalu sarwanaamaalani baalavyaakaraNaMlO chinnayasoori pErkonnaaDu.
(veeTiki vividha vibhaktulatOnu, pratyayaalatOnu kaligE vyaakaraNakaaryaalanu vErEchOTa chooDavachchunu.)
5. 12. 2 saMskRutabhaashanuMDi, itarabhaashalanuMDi manamu iMkaa sarvanaamaSabdaalanu eruvu
techchukOlEdanE cheppavachchunu.
ayitE, chinnayasoori, itara vyaakartalu paribhaashalO maatraM 'asmat`', 'yushmat`' 'aatmaarthaka', 'idamarthaka' modaleina paaribhaashika padaalanu vaaDaaru. aMtEgaani, sarwanaamaalanu maatraM evvaroo iMtavaraku muTTukOlEdu.
ippuDippuDE 'heemEn`', 'meiphuT`' vaMTi konni maaTalu maatraM samaasaroopaMlO koddigaa telugulOniki chErutunnaayi.
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
