|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaki vyaakaraNaM uMTuMdaa?
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
2. telugulO uMDi, saMskRutaMlO lEni aksharaalu :
'e' , 'o', 'cha' (daMtyaM), 'ja' (daMtyaM), 'La', 'Ra'
2. 0 mukhyaMgaa manaM gurtupeTTukOvalasinadi EmiTaMTE - modaTlO achcha telugu bhaashalO 36 aksharaalE uMDEvanE vishayaanni.
(maroka sootraMlO 'tenugunaku varNaMbulu muppadiyaaru' ani chinnayasoori annadi iMdukanE.)
teluguvaaLLu, kannaDigulu saMskRutaMnuMDi ennO upayOgakarameina
aksharaalanu eruvu techchukunnaaru. daanivalana telugubhaashalOni aksharaala saMkhya 56 varakoo veLLiMdi. aa taravaata konni aksharaalanu ennO kaaraNaalavalana taggiMchEsukunnaaM. (deenni kooDaa idE bhaagaMlO maroka chOTa chooddaaM.)
2. 1 'e', 'o' :
'eluka', 'eddu', 'oMTe', 'okaDu' modaleina padaalalO kanipiMchE 'e', 'o' anE hraswaaksharaalu saMskRutaMlO lEvu. (idi eMduku vraayavalasi vastOMdaMTE ee reMDu aksharaalanu kaligina 'telugu' maaTalu teluguvaari swaMta maaTalu ani gurtupeTTukOvaTaaniki
upayOgistuMdiganuka.)
2. 2 daMtya 'cha' 'ja'lu (Alveodental)
ivi kooDaa teluguvaariki pratyEkameina aksharaalu. (kannaDaMlO kooDaa lEvu)
talakaTlu lEkuMDaa manaM vraastunna 'cha' 'ja'lanu 'taalavyaalu' aMTaaM( alveopalatal ).
taalavyaMlO naaluka aMguDiki tagulutuMdi.
daMtyaMlO naaluka daMtaalaku tagulutuMdi.
'sahajameina telugu uchchaaraNalO' manaku teliyakuMDaanE ee tEDaanu paaTistaaM.
deeniki 'baMDa gurtu' sootraM EmiTaMTE 'i', 'ee', 'e', 'E', 'ei' anE achchulatO vachchE 'cha', 'ja'lu sahajaMgaa telugulO taalavyaalugaa uchchariMchabaDataayi.
'a', 'aa', 'u', 'oo', 'o', 'O', 'ou' anE achchulatO vachchE 'cha', 'ja'lu sahajaMgaa telugulO daMtyaalugaa uchchariMchabaDataayi.
(baalavyaakaraNaMlO veeTiki sootraalu unnaayi.)
veeTiki peina talakaTTulanu peTTi, vaaTini daMtyaalugaa choopiMchaTaM jarugutoo uMDEdi. mana prabhutwaalu eMtO kRushi chEsi, vaaTini tolagiMchaayi. vaaTi uchchaaraNaguriMchi spashTaMgaa teliyanivaaLLa, telisinaa paTTiMchukOnivaaLLa nOLLallO paDi, avi marugeipOtunnaayi.
ippaTikee aadhunikavidyatO saMparkaMlEkapOyinaa chaalaamaMdi aprayatnaMgaa vaaDutunna aksharaalu ivi.
veeTini kaligi unna konni maaTalanu chooddaaM.
chaapa, chaavu, chaakali, chuMchu, choopu, uMchu, chokkaa, choppuna, chouka
jaali, jaava, juTTu, junnu, jOlapaaTa, gaaju, mOju,
manaku teliyakuMDaa jarigina telivitakkuva pani EmiTaMTE anniMTikee 'taalavya' 'cha' 'ja'lanu maatramE vraayaTaMvalana -'taalavyaalu'gaanE anniTinee palakaalani' bOdhiMchEvaaLlE bhrama paDaTaM, veeTini vaaDakapOtEnE naagarikata ani koMdaru 'vidyaadhikulu' bhaaviMchaTaM.(iMdulO 'telugu anEdaanni' nErpE/nErpina kaan`veMTla kRushi phalitaM chaalaa uMdi)
ee tEDaa teliyakapOvaTaMvalana 'chaapa' 'chEpa' vaMTi maaTalu okaTE ayipOtunnaayannamaaTa. 'chakkaTi' anE aMdameina maaTa 'chekkaTi'gaa maaripOtOMdi. 'jaali' kaastaa 'jaalee' gaa pariNamistOMdi.
'chachchu peenuga', 'chuMchu mohaM' vaMTi 'saradaa maaTala'lOni pasa kooDaa taggipOtuMdi - ee tEDaalanu gamaniMchakapOtE.
samayaM miMchipOlEdu -
ee aksharaala sahajameina uchchaaraNanu ippaTikee mana peddavaaLLanuMDi paTTukOvachchunu.
2. 3 'La' :
udaa : 'mELaM', 'ooLa', 'peLLi' (modaTi roopaM 'peMDli') mo//
konni saMskRutaSabdaalalO unna 'la' telugulOki vachchinappuDu
'La'gaa maaripOtuMdi kooDaa.
udaa : sthaLaM (sthalaM), SabdaavaLi (Sabdaavali), sammELana (sammElana)
deeniki vyatirEkameina prakriya okaTi eemadhya jarugutOMdi telugulO. adEmiTaMTE - okappuDu 'oLLu', 'peLLi' anE vaaLLa pillalu ee madhya 'ollu', 'pelli' anaTaM modalupeTTaaru. (soMtagoMtukalanu upayOgistunna komdaru heerOla prabhaavaM kooDaa deeniki dOhadaM chEstOMdani viMTunnaaM.)
koMdaru saMskRutaMlO ee aksharaM uMdani aMTaarugaanee,
'agni meeLE purOhitaM' vaMTi okaTi reMDu prayOgaalalO maatramE
ee aksharaanni saMskRutaMlO prayOgiMchaaru - ani vijNjulu aMTunnaaru.
tamiLaMlO ayitE, iMtakannaa 'pedda 'La' marokaTi umdi. daanini 'zh' anE vidhaMgaa palakaalanee, udaaharaNaki 'tamiL`' anna maaTanE aa vidhaMgaa ('Tamizh') palakaalanee
tamiLulaku chaalaa paTTiMpu uMdi.
2. 4 'Ra' :
udaa : guRRamu, buRRa
deeninE 'baMDi 'ra' (SakaTa rEphaM) anEvaaru. deenini manaM vaaDaTaM daadaapugaa maanEsinaTlE anukOvachchunu.
deeni uchchaaraNa 'ra'ki, 'Da'ki madhya uMDaalani koMdari mataM.
(paata)ChaMdassulO 'Ra'ki, 'ra'ki praasameitrini nishEdhiMchaaru. daanitO, iTlaaMTi praasameitrini paaTiMchina 'pOtana'nu 'dwiteeya SrENi' kavigaa 'SikshiMchaaru' komdaru!
| Read 3 Comment(s) posted so far on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
