|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaki vyaakaraNaM uMTuMdaa? - SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
3. saMskRutaMnuMDi telugulOki techchukuni, tatsama SabdaalatO vaaDukuMTunna aksharaalu :
chinnayasoori kriMdi aksharaalanu pErkonnaaDu:
Ru, Ruu, (alu, aloo,) @h (visarga),
Nga, Nja, (anunaasikaalu)
Kha, gha, Cha, jha, Tha, Dha, tha, Dha, pha, bha (mahaapraaNaalu)
Sa, sha
3.1 Ru, Ruu, (alu, aloo,) :
veeTilO 'Ruu, alu, aloo' lanu evarOO vaaDaTaMlEdu.
'Ru' vaaDakaanni taggimchE prayatnaM modaTinuMDee jarugutoonE umdi.
telugulO deeni uchchaaraNa 'u'kaaraaniki daggaragaa maaripOvaTaMtO ee aksharaM anavasaramanE nirNayaaniki vachchESaaru chaalaamaMdi. nijaaniki deeni uchchaaraNa 'i'ki daggaragaa uMDaali. aMdukanE, ee achchuki 'i'kaaraMtOnE yatimeitrini nirdESiMchaaru.
ee kriMdi maarpulu appuDE chaalaa maTukki vyaaptilOki vachchESaayi kooDaa :
ruNaM, rutupavanaalu, rujutwaM, rugvEdaM, rushulu (chivari reMDu maaTalanu ilaanE vraayaTaM maarksisTulaki maree aanaMdaannistuMdi.)
ayitE ee aksharaanni achchugaa teesEyaTamlO utsaahaanni chooputunna rachayitalu, koMdaru bhaashaavEttalu deenni hallutO vaaDETappuDu maatram anavasaraMgaa 'ru' ki badulugaa upayOgiMchaTaaniki ubalaaTapaDutunnaaru.
udaa :
Satruvu - SatRuvu
Sruti - SRuti ('SRutamu' aMTE 'kaachabaDinadi' anE arthaM maatramE uMdi.)
3.2 visarga (@h) :
'du@hkhamu' vaMTi maaTalalO iMkaa ee 'achchu' bratikE uMdi.
3.3 Nga, Nja, (anunaasikaalu) :
veeTi vaaDakaM kooDaa takkuvE. ayitE, manalO chaalaamaMdimi
'Nga, Nja, Na, na, ma' laku badulugaa niMDusunnanE vraasEstunnaaMgaanee (hallulatO kalipi vaaDETappuDu), manaku teliyakuMDaanE 'palakaTaMlO' tEDaanu choopistunnaaM.
(saMskRutaMlO ayitE E vargu aksharaM daanikE vaaDavalasi uMTuMdi.)
udaa :
paMchaaMgaM - paNjchaaNggam`
SaaraMga - Saar`Ngga
vaaMgmayaM - vaaNgmayaM (ee maaTa maarpuku imkaa punaadi gaTTi paDalEdu)
kaaMDa - kaaNDa
daMta - dan`ta
aMba - am`ba
3.4 mahaapraaNaalu (aspirated letters):
Kha, gha, Cha, jha, Tha, Dha, tha, Dha, pha, bha
draaviDabhaashaavaadulu 'telugu draaviDa kuTuMbaaniki cheMdina bhaashEganuka' veeTini teesivEyaalaMTaaru. ayitE konnitaraalugaa mana bhaasha ee mahaapraaNaalatO unna Sabdaalanu viniyOgiMchukuMToo paripushTini poMdiMdiganuka, veeTini teesEyaTaM aMta sulabhameina panEmee kaadu.
adeegaaka ee mahaapraaNaalanu vaaDitEganaka 'itaniki saMskRutaM baagaa vachchunu' ani bhramiMpajEyavachchunu kaabaTTi mana rachayitalu veeTini eppaTikee viDichipeTTaru!
nissaMkOchaMgaa 'mahaapraaNeekaraNaM' ippaTikE atigaa jarigipOvaTaMtO ee kriMdi maaTalu sariyeinavE anukunE sthitiki vachchESaaM!
bhaashpaM, siMdhooraM, vaMdhya (ee maaTaki 'goDraalu' anE arthaM vastuMdigaanee 'poojaneeyuraalu' anE arthaM raadu mari),
jaMdhyaM, bahumatipradhaanaM, khachchitaM, kharmayOgaM,
jayapradha, mo//
maroka mukhyavishayamEmiTaMTE, pillala pErlu haDavuDigaa kanipiMchaalaMTE, ee mahaapraaNaalu chaalaa akarshaNeeyameinavi
ani vErE cheppanakkarlEdu.
udaaharaNaku, 'bhadra'ki 'badra'ki eMta tEDaa uMdi!
alaagE, tappeitE ayiMdi, 'khaghEsh`' 'khagEsh`' kaMTE vinaTaaniki imkaa baaguMTuMdi kadaa!
(uchchaaraNa vishayameitE 'evari ishTaM vaaridi' anna paddhatilOnE vyavahaaraM naDichipOtOMdi. oka agra naTi 25 saMvatsaraalu philim`pheelDunElinaa aaviDa 'baadha' anaTaaniki chaalaa 'bhaada'paDutoo, chivariki Evidhameina ibbaMdee lEkuMDaa 'baada' aMToo uMDEdi!
| Read 3 Comment(s) posted so far on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
 |
 |
| Advertisements |
|