|
|
|
|
Articles: Literature | vaaDuka bhaashaku vyaakaraNaM - tatsamaSabdaala vibhaagaM
- SATYA RAMA PRASAD KALLURI
| |
3. 'i'kaaraaMta prathamaavibhakti roopaalu :
ikaaraaMta saMskRutaSabdaalaku prathamaavibhaktilO E vidhameina pratyayamoo chEradu. 'yuta' anE maaTa chivarana chErE 'Sree', 'dhee' vaMTi Sabdaalaku kooDaa prathamaavibhaktipratyayaM Edee chEradu. 'yuta' chErE iTTi maaTalaku adi chErina taruvaata DumaMtaalaku kaligE vyaakaraNakaaryaalE kalugutaayi.
ee vargaaniki cheMdina tatsamaSabdaalaguriMchi chinnayasoori gaaru tana tatsamaparichChEdamulOni 44va sootraMlO cheppaaDu.
'i glouraayugaMtaMbula prathameika vachanaMbunaku lOpaMbagu' – ani aa sootraM nirdESistunnadi.
deeniki aayanE ichchina vivaraNa kriMdi vidhaMgaa unnadi :
ikaaraaMtamulaku, 'glou', 'rei' SabdaMbulaku maRi yugaagamaaMtaMbulakuM brathameikavachanalOpaM bagu -- 'hari', 'giri', 'Sree', 'dhee'
('glou' (puM) -- chaMdruDu, karpooraM, bhoomi)
('rei' (puM) -- saMpada)
(yugaagamaaMtamulu -- telugulO ee maaTalaku 'yuta' chErchi vaaDutaamu.
udaa : Sreeyuta, dheeyuta )
'peina pErkonabaDina Sabdaalaku prathamaavibhaktilO pratyayamE uMDadu' anna ee sootraM prastutaM mana vaaDuka bhaashaku kooDaa vartistunnadi.
udaa : 'hari, giri, ravi, kavi, yaamini, bhaamini' modaleina Sabdaalaku prathamaavibhaktiki E pratyayamoo chEraTaMlEdu.
4. 'vu'kaaraamta prathamaavibhakti roopaalu :
(veeTini chinnayagaaru baala : tatsama 48, 50, 51 sootraalalO vivariMchaaDu.)
4. 1 saMskRutaMlO ukaaraaMtamuleina Sabdaalaku prathamaavibhaktikei 'vu' anE pratyayaM chivarana chErutuMdi. 'gO' Sabdaaniki kooDaa ee 'vu' pratyayaM chivarana chErutuMdi. (telugulO avi mahattuleitE 4.2 sootraM prakaaraM vErE roopaalu kooDaa vastaayi.)
chinnayasoori 'ukaaraaMta gOSabdaMbula kaMtaTa 'vu' varNaM bagu'-- ani tana tatsama 48va sootraMlO cheppi, 'taruvu', 'dhEnuvu', 'madhuvu', 'gOvu' anE udaaharaNalanu ichchaaDu, 'aMtaTa nanuTa streeliMga prathameikavachana lOpabaadhanaarthamu' ani kooDaa vivariMchaaDu. (aayana baala tatsama : 57 sootraMlO streeliMgaMbula prathameikavachanaMbunaku lOpaMbagu' ani vraasina prakaaraM kaakuMDaa umDE 'gO' vaMTi Sabdaalaku ee sootramE vartistuMdani arthaM chEsukOvaali.)
4. 2 chivara ukaaraM unna mahadwaachakaSabdaalaku prathamaavibhaktiki 'vu' anE pratyayaM raavachchunu, raakapOvachchunu.
udaa : 'vu' vastE 'SaMbhu' SabdaM telugulO 'SaMbhuvu' avutuMdi. raakapOtE utwa DuNgulu chEri SaMbhu@Du/SaMbhuMDu anE roopaalu ErpaDutaayi.
(baala : tatsama 50va sootraMlO soori 'ukaaraaMtaM bagu mahattunaku 'vu'varNakamu bahuLamugaa nagu' aMToo daaniki
vishNuvu/vishNu@mDu, SaMbhuvu/SaMbhu@mDu, vasuvu/vasu@mDu anE udaaharaNalanu ichchaaDu. 'bahuLaM' annappuDu 'vErE vidhaMgaa kooDaa vyaakaraNakaaryaM kalugavachchunu' ani sphuristuMdi. kaanee, aayana ichchina udaaharaNalalO vErE vidhameina maarpu cheMdinadi Edee lEdu.)
4. 3 telugulO 'naagamaata' anE arthaM vachchETappuDu saMskRutaMlOni 'kadru' Sabdaaniki (streeliMgaM) pei vyaakaraNakaaryaM kalugaka, prathamaavibhaktiki 'va' chErutuMdi.
(choo : baala -- tatsama 51va sootraM. aMdulOnE aayana daaniki vachchE bahuvachana roopaanni, itara vibhakti roopaalanu ichchaaDu. avi kriMdi vidhaMgaa unnaayi :
'kadruva, kadruvalu, kadruvanu, kadruvalanu'
saMskRutaMlO 'kadru' Sabdaaniki (puM) 'gOdhuma raMgu, ennO raMgulu unnaTTidi' anE arthaalu kooDaa unnaayi. vaaTiki 'vu'kaaraM maatramE chErutuMdani arthaM chEsukOvaali. eMdukaMTE adi mahadwaachakaM kaaduganuka. (mahattu ayi uMTE
adhikaMgaa 'kadru@mDu', 'kadruMDu' anE roopaalu kooDaa vachchi uMDEvi.)
| Be first to comment on this Article!
| |
|
|
|
 |
| Advertisements |
|
|
|
|
| Advertisements |
|
